In het kader van de Radboud-Careerday heb ik een workshop ‘Ik weet het niet’ aangeboden. Mijn conclusie is dat veel scholieren en studenten gewoonweg niet weten wat ze willen kiezen met alle gevolgen van dien.Veel ouders zien graag dat hun kinderen de hoogst mogelijke opleiding gaan doen, het liefst met een concrete baan in het vooruitzicht. Wanneer je onzeker bent of wanneer je bang bent om je ouders teleur te stellen, dan doe je maar wat je ouders wensen. Tijdens de workshop vertelde een student dat hij daarom geschiedenis is gaan studeren. Met hangen en wurgen heeft hij nu bijna de bachelor gehaald. Tijdens de workshop was hij gedachteloos allerlei figuurtjes aan het vouwen van de geeltjes die hij had gekregen om feedback op te schrijven. Ze waren perfect en heel creatief gevouwen. En toen kwam het er uit: hij zou veel liever iets met zijn handen gaan doen, dingen ontwerpen, creatief iets construeren. Nu hij afstand heeft genomen van zijn ouders durft hij nu wel die keuze te maken waar zijn hart naar uitgaat, beter laat dan nooit.
Gevolg: meer psychische stress
We durven het gewoonweg niet te erkennen en de scholieren ook niet: onder druk van ouders, school, de maatschappij worden ze gedwongen tot een keuze, waar ze diep in hun hart niet achter staan. Van de studenten die dit jaar starten zal 35% het eerste jaar van de HBO-opleiding niet afmaken en 24% van de studenten zal stoppen met zijn universitaire opleiding. Ze hebben verkeerde keuzes gemaakt en mijn ervaring is dat daarnaast nog veel studenten een studie doen, waarmee ze niet gelukkig zijn. Wanneer ze bijna klaar zijn, volgt er uitstelgedrag. Het is één groot gat en daar komt veel stress uit voort. .
Dus: meer aandacht voor persoonlijke ontwikkeling
Naar mijn idee is te weinig aandacht voor persoonlijke ontwikkeling. Daar is naar mijn mening te weinig aandacht voor in in het middelbaar onderwijs zowel als bij de vervolgopleidingen. Ik denk dat wanneer er meer ruimte wordt gemaakt voor persoonlijke ontwikkeling, juist die rendementen beter zullen zijn omdat de keuzes voor vervolgopleidingen veel overtuigender zullen zijn. Ruimte betekent ruimte in tijd, maar ook ruimte om in een vertrouwelijke omgeving op het eigen leven te reflecteren en te onderzoeken waar de echte talenten liggen. Een vaardigheid die niet alleen nuttig is in je studententijd, maar waar je ook de rest van je leven profijt van hebt.
In het kader van de Careerday heb ik vorige week samen met communicatiedeskundige Nelleke Louwerse een workshop ‘In het diepe springen, hoe doe je dat?’ aangeboden aan de studenten van de Radboud Universiteit. Diezelfde dag gaf ik ook de workshop ‘Ik weet het niet’. In beide workshops kwamen dezelfde thema’s aan bod. In de eerste workshop bleek dat enkele studenten niet hebben durven springen, terwijl ze dat wel wilden doen en dat ze daardoor keuzes hebben gemaakt, waarin ze nu ongelukkig zijn. Veel ouders zien graag dat hun kinderen de hoogst mogelijke opleiding gaan doen, het liefst met een concrete baan in het vooruitzicht. Wanneer kinderen onzeker zijn of wanneer ze bang zijn om hun ouders teleur te stellen, doen ze maar wat hun ouders wensen. Tijdens een workshop vertelde een student dat hij daarom geschiedenis is gaan studeren. Zijn ouders wilden dat hij rechten of medicijnen ging doen om dat daar tenminste werk in te vinden was, maar gelukkig kon hij er nog geschiedenis van maken. Dat vond hij ten minste nog interessant. Ten minste dat dacht hij. Met hangen en wurgen heeft hij de bachelor gehaald. Tijdens de workshop was hij gedachteloos allerlei figuurtjes aan het vouwen van de geeltjes die hij had gekregen om feedback op te schrijven. Ze waren perfect en heel creatief gevouwen. En toen kwam het er uit: hij zou veel liever iets met zijn handen gaan doen, dingen ontwerpen, creatief iets construeren. Nu hij afstand heeft genomen van zijn ouders durft hij te springen naar iets wat echt bij hem past, beter laat dan nooit.
Om argumentatie te staven put ze uit een grote hoeveelheid bronnen, vooral uit de Griekse Mythologie. De Griekse godenwereld is een enorme vitale wereld waar lust, afgunst, liefde en heerschappij over elkaar heen buitelen. Uiteraard krijgt de Odyssee ruim baan als de ultieme reis van de held. Ik ben meer geporteerd door Sisyphus ook omdat ik dit voorbeeld vaak zelf gebruik. Sisyphus heeft van de goden een zeer nutteloze straf gekregen omdat hij weigerde om naar het dodenrijk te gaan. Hij moet een grote steen naar boven sjouwen en als deze steen bijna boven is, valt hij weer naar beneden en begint zijn arbeid opnieuw. Dit gaat eindeloos door. Mieke Bouma citeert de Franse filosoof Albert Camus want die zegt dat Sisyphus gelukkig is. Hij heeft namelijk zijn doel bereikt. Door het oneindig rollen van de steen is hij onsterfelijk geworden. Hij weet zijn werk om te zetten in kracht en in een zinvol bestaan. En dat is precies wat je met het verhaal van je leven kan doen.
In deel drie van het verhaal van je leven wordt het tijd voor het nieuwe verhaal. Inzichten heb je in deel een en twee opgedaan en deel drie heeft de mooie titel ‘Van lot naar plot’. Het is een zoektocht naar de drijfveren in je leven. Mieke Bouma geeft verschillende mogelijkheden om dat te doen. Je maakt stappen in je nieuwe verhaal zoals in het begin van het laatste hoofdstuk staat: “ (…) het is belangrijk om het nieuwe verhaal mentaal voor je te zien (visualiseren, moed tonen, jezelf bekrachtigen, nieuw gedrag oefenen en herhalen, rituelen inbouwen en genieten van de eerste successen). Na mijn pelgrimstocht is mijn belangrijkste wijsheid: ‘zet een stap en je komt altijd ergens aan’. Dat blijkt wel wanneer je bijna vier maanden op weg bent en altijd onderdak vindt. Je kan dus ook zeggen: ‘om ergens aan te komen, moet je een stap zetten’.